Second Life: hoe onweerstaanbaar is een digitaal dubbelleven?

Voor de nieuwe voor­stel­ling van SHIFFT liet Van Luijk zich inspireren door de beroemde chore­o­grafie Live (1979) van Hans van Manen, de eerste dans­voor­stel­ling waarbij de camera een prominente rol op het toneel kreeg. ​“Door de came­ra­re­gi­stratie verandert zowel de dynamiek tussen de dansers als de ervaring van het publiek. Deze trans­for­matie vind ik fascinerend”, vertelt de choreograaf. Met Second Life geeft Van Luijk een eigen(tijdse) draai aan Van Manens meesterwerk. ​“Carolina Mancuso en Jeroen Janssen dansen samen een gelaagd en persoonlijk duet. Net als in Live staat er een man achter de camera, alleen verstoort hij dit keer met zijn aanwe­zig­heid het duo. De performers verliezen elkaar in het gevecht om zijn aandacht; de relatie maakt plaats voor het egocen­trisme”, licht Van Luijk toe. 

Utopie of dystopie?

De choreograaf onderzoekt in Second Life het menselijke verlangen naar een digitaal dubbelleven. ​“We duiken in de online realiteit, die ons bestaan steeds meer over­scha­duwt en overneemt. De macht van de camera is groot. Sterker nog: deze is niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven. Iedereen is zowel cameraman als acteur. Wat doet dit met ons gedrag en zelfbeeld?”, vraagt hij zich af. Van Luijk heeft als millennial, de laatste generatie die ook nog enkel het offline leven kent, veel zien veranderen door de komst van het internet. ​“Alles is on demand verkrijg­baar, iedereen is ²⁴⁄₇ te bereiken en laat online de beste versie van zichzelf zien. Maar steven we hierdoor juist af op een utopie of dystopie? Want als alles steeds beter en sneller moet, is er dan nog ruimte voor imperfectie en verstilling?”

Verslavend

Van Luijk ervaart het zelf als een uitdaging om een gezonde balans te vinden tussen de off- en online wereld. Zeker nu hij zich vanwege het onderzoek voor de voor­stel­ling heeft aangemeld bij TikTok: ​“Deze app is énorm verslavend”, bekent de choreograaf. ​“Dagelijks word ik overspoeld met kookvideo’s en andere filmpjes die mijn interesse hebben; hier kan ik úren naar kijken! Maar tege­lij­ker­tijd roept het bij mij enige weerstand op. Want wat betekent kwaliteit voor mij en waaraan wil ik mijn tijd écht het liefst besteden? Daarom heb ik met mezelf afgesproken dat ik elke dag onder het genot van een kop koffie eerst rustig de krant lees, voordat ik naar mijn telefoon grijp.”

Tijdreis

Toch wil Van Luijk geen waar­de­oor­deel afgeven; hij wil het publiek vooral prikkelen, verrassen en uitdagen. ​“We nemen hen mee op zowel een zoektocht als tijdreis. Samen springen we naar de toekomst, waarin alles nóg sneller en digitaler wordt. Hoe beïnvloedt dit de performers en de toeschou­wers? Wat is een bewerkte realiteit en wat is echt? En wat trekt meer de aandacht?” Om dit te onderzoeken maakt SHIFTT gebruik van een sterk krach­ten­veld aan beeld, geluid en chore­o­grafie. ​“Er worden meerdere camera’s, beeld­schermen en licht­tech­niek ingezet om zowel de performers als de blik van het publiek te vangen. Ook de indringende muziek van beatboxer en thea­ter­maker Abdelhadi Baaddi, bekend van onder meer Claudia de Breij, heeft daarbij een belangrijke en sturende rol.”