Haarlem Punkstad
Haarlemse punkers van toen en nu aan het woord
In een nieuwe muzikale theatervoorstelling worden punkgeliefden Sid Vicious en Nancy Spungen gecast als Hamlet en Ophelia in een experimentele film. Mateusz Staniak regisseert deze coproductie van Toneelschuur Producties en Internationaal Theater Amsterdam, die 20 mei t/m 3 juni exclusief te zien is in de Schuur. Ook in onze eigen stad was, en is er nog altijd, een levendige punkscene, met “resistance through music” als levensmotto. Haarlemse punkers van toen en nu aan het woord.
Stormachtig was de opkomst van de punkmuziek rond 1976. In het kielzog van bands uit Engeland en de Verenigde Staten schoten punkbands ook hier als paddenstoelen uit de grond. In Haarlem en omstreken waren dat Jezus and the Gospelfuckers, Neo Punkz, World War Rockers, The Squits en Bizkids. Muzikale vaardigheden deden er niet toe, het was de mentaliteit van “drie-akkoorden-en-gáán”. Tegen de gevestigde orde. ‘No Future’ was de tijdgeest. ‘Do It Yourself’ het devies.
Fred Kienhuis (1964) was frontman van World War Rockers. “Haarlem is voor punk eigenlijk een veel te nette stad. Geen wilde stad, ook al kon je als punker op straat zomaar uit het niets klappen krijgen. In feite hadden wij het hier in Haarlem niet zo slecht.”
Op 13-jarige leeftijd hoorde Kienhuis voor het eerst The Sex Pistols, The Damned en The Clash. Een oude Spaanse gitaar deed dienst om basisakkoorden te leren. “Op school zat ik in de klas bij Fred Schrijber, gitarist/zanger in de punkgroep Jezus and the Gospelfuckers, destijds een legendarische band. Ik kocht een tweedehands elektrische gitaar en ging nummers schrijven. Zo kwam ik bij World War Rockers terecht.”
“We speelden in de oude gymzaal van het Patronaatsgebouw, op festival Rockherrie (later Bevrijdingspop) en door het hele land, in punkholen als Parkhof Alkmaar en Kaasee in Rotterdam. In 1985 kwam onze plaat ‘Ain’t Nothing Clean’ uit.”
Destijds uitgebrachte geluidsdragers zijn nog steeds gewild onder verzamelaars, zoals de EP Fascist Fuckerz’ van Neo Punkz uit 1980, met Martijn Kruyver aka ‘13’ als zanger. De afgelopen jaren verzamelde hij veel jonge punkers en punkbands om zich heen op zijn werkplek bij Pacific Parc (Westergasfabriekterrein Amsterdam) en Het Slachthuis, om muziek te maken, maar ook voor het maken van punkblaadjes, buttons en zeefdrukken. Oude tijden herleven dus.
Hamlet en Ophelia
In deze rauwe muzikale voorstelling worden punkrocklegendes, geliefden en junkies Sid Vicious en Nancy Spungen gecast als Hamlet en Ophelia
Buster van der Gugten en Anna van Asseldonk zijn van die jonge Haarlemse punkers.“Ik hou van rauwe muziek en werk onder verschillende namen”, legt Buster uit. “Gipsplaat, Kinderschwanz, Dr. Gulag, Josh Wiener Band, Traumatizer, Floyd Hemorrhoid, Asbest Boys.”
Anna speelt mee in de vier laatstgenoemde acts, waarvan Asbest Boys de bekendste is. Met Asbest Boys worden zelfs tournees in het buitenland gedaan. Busters vader Jasper bestuurt dan de bandbus.“Alleen verdien je er geen reet mee”, stelt Buster. “Dus werken we daarnaast hier in het Slachthuis als beheerder van de bar en oefenruimten. Er zijn hier regelmatig punkconcerten. Support your local idiots. Gratis toegankelijk.” “Dus als wij hier moeten optreden is meteen de helft van het barpersoneel afwezig”, lacht Anna.
Buster is daarnaast actief als producer. “Er zijn momenteel verschillende bands in opkomst, zoals garagepunkband Achterlicht, waarvan ik de muziek op vier sporen heb opgenomen. Want het moet een beetje ‘kapot’ klinken. Niet te glad.”
Tot slot, heeft Fred Kienhuis over Sid Vicious als stijlicoon zijn eigen idee: “Sid Vicious als ‘punklegende’ zie ik niet zo. Hij was destijds de Sex Pistols binnengehaald door Johnny Rotten. Hij kon nauwelijks spelen op die basgitaar. De geluidsman had de opdracht zijn volume zo laag mogelijk te zetten. Sid was vooral een imago. Maar als je het in het licht ziet van ‘punk als destructieve en nihilistische levenshouding’, dan heeft Sid dat natuurlijk wel consequent doorgevoerd.”