Fluistergeweld door Booi Kluiving

Vanwaar jouw interesse in digitale cultuur? 

Ik ben opgegroeid op het internet en ik merk dat in theater heel weinig met digitale cultuur wordt gedaan. Ik vind het zo’n groot gigantisch diverse en rijke wereld. Waarom doen niet veel meer makers dat? Het spreekt een jonger publiek aan, een groep die veel minder naar het theater toe gaat. Ik vind het heel belangrijk dat er nieuwe verhalen worden verteld. Je kan altijd van Oedipus een twitterende president maken, maar dat maakt niet dat het gelijk een hedendaagse voor­stel­ling is, het blijft een oud verhaal.

Wat is ASMR? 

ASMR staat voor Autonomous Sensory Meridian Response. Dat is het gevoel wat je krijgt als je visuele of auditieve prik­ke­lingen krijgt. Het is een gevoel wat ontstaat achter op je hoofd en het is een soort kippenvel wat door je nek naar beneden gaat. Sommige mensen ervaren het heel heftig, als een soort vuurwerk. Er zijn mensen die het helemaal niet zo ervaren, maar voor veel kijkers en luisteraars is het een soort breinmassage.

Ben jij daar zelf ook gevoelig voor? 

Ja, zeker. Ik krijg het als ik geluiden hoor van vingers die door een kam heen gaan, maar ik word ook rustig van filmpjes waarbij mensen hele verroeste spullen op een hele verfijnde manier restaureren. Er zijn heel veel varianten van ASMR; filmpjes van mensen die heel veel eten, of van een hydrau­li­sche pers die langzaam voorwerpen platdrukt, zoals kaarsen. Stukken zeep afsnijden met een stanleymes is ook heel populair. Er bestaat ook ​‘unintendend ASMR’, zoals de rustgevende stem van Bob Ross. Sommige mensen vinden het heerlijk om te kijken hoe puistjes uit worden geknepen, of hoe ingegroeide haren er langzaam uit worden getrokken. Dat werkt heel therapeutisch. 

Dus filmpjes kijken als vorm van therapie? 

Het gaat om visuele auditieve prikkels die je in een soort staat van comfort brengen. Het leidt je af van de stress en dagelijkse prikkels en het brengt je echt in een andere staat van zijn. 

Zit er ook een keerzijde aan? 

Er is ook een probleem met ASMR. De content die ze maken is heel erg onderhevig aan bepaalde algoritmes. Wat je soms merkt is dat ASMRtists (ASMR-artists) steeds sensa­ti­o­ne­lere content gaan maken om maar veel views te krijgen. 

Zien we dat ook terug in de voorstelling? 

Het stuk gaat over de Satis­Fac­tory, een fabriek waar de personages aan de lopende band ASMR-content aan het maken zijn totdat ze opbranden en wegwillen. Ze worden tegen hun wil vast­ge­houden, om ASMR-content te maken tot ze eraan kapot gaan. Wat gebeurt er als die ASMRtists worden gedwongen door algoritmes om steeds sensa­ti­o­ne­lere content te maken? Je zet geau­to­ma­ti­seerde handelingen tegenover crea­ti­vi­teit. Dat werkt natuurlijk niet, want je kan crea­ti­vi­teit niet automatiseren. 

Is ASMR niet één grote dystopie? 

Ik vind het grappig dat men veron­der­steld dat er altijd in verhalen over digitale content een ​‘maar’ moet zitten. Bijvoor­beeld met de voor­stel­ling die ik maakte over gamers, toen zat iedereen te wachten tot het moment waaruit blijk dat games niet goed voor je zijn. Ik probeer juist de positieve kant te laten zien: waarom is het wel goed? Ik ben nog steeds heel erg fan van het maken van ASMR. Ik zie er totaal geen probleem in waarom mensen niet op het internet lekker mogen fluisteren met z’n allen. 

Gaan de bezoekers een ASMR-ervaring krijgen? 

Ja, ik hoop maar dat ze niet in slaap vallen, haha. Daar ben ik wel bang voor, omdat het heel erg ontspannend is. Het is wel een auditieve uitdaging. Wat we gaan proberen te maken wordt een enorm fluistergeweld.