Een operette voor dove en slechthorende mensen, hoe doe je dat?

Interview door Marloes de Jong (doof​.nl)

Muziek kun je niet vertalen

Vraag Steef de Jong om zijn stijl te omschrijven en het antwoord luidt: ​“een pop-up-boek waaruit hele gebouwen tevoor­schijn komen als je ergens trekt of schuift”. En dat is bij De Dappere Soldaat niet anders. Dat alles zo visueel is, maakte de voor­stel­ling direct al geschikt voor mensen met een auditieve beperking. Maar hoe breng je ook de muziek over aan mensen die niet (goed) horen? Mauricio de Kok is een deel van de oplossing. Hij is tolk Nederlandse Gebarentaal én heeft een diploma van de musi­ca­l­op­lei­ding op zak. Mauricio: ​“De muziek zelf kun je niet echt vertalen. Maar wel de inhoud en de emoties die in de muziek zitten. En doordat je het ritme van de muziek als achtergrond gebruikt, is het sierlijker dan een vertolking van een gewone tekst.”

Rollen omdraaien

“Op het podium laat ik alles bij elkaar komen: beeld, geluid, licht, tekst, emotie”, vertelt regisseur Steef de Jong. ​“Door alle visuele elementen in de voor­stel­ling blijft er nog heel veel over als je het niet allemaal hoort’. Maar om echt inclusief te zijn, moet er een gebarentolk en onder­ti­te­ling bij. ​‘Nog twee onderdelen om te integreren tot een nieuw geheel. Ik plak de tolk en onder­ti­te­ling niet gewoon op het stuk.” Bovendien wil Steef dat de gebarentolk er niet alleen voor de dove mensen is, nee die is er voor het hele publiek. Hij draait de rollen om. Want wat gebeurt er als een acteur tijdens een aria stopt met zingen, maar de tolk verder gaat? ​“Theater voor iedereen, dat is mijn doel,” concludeert Steef.

Hoe kijkt een doof persoon naar een toegan­ke­lijke operette? We hebben Richard Cokart, deskundige op het gebied van Nederlandse gebarentaal, uitgenodigd voor een van de voor­stel­lingen met tolk. Op onze website lees je te zijner tijd zijn ervaringen.