Interview
Een operette voor dove en slechthorende mensen, hoe doe je dat?
Toneelschuur Producties zet dit voorjaar een nieuwe stap op weg naar toegankelijk theater

Met De Dappere Soldaat zet Toneelschuur Producties dit voorjaar een nieuwe stap op weg naar theater dat toegankelijk is voor iedereen. Op een aantal avonden is deze operette toegankelijk voor mensen die doof of slechthorend zijn. Hoe je dat voor elkaar krijgt, vertellen regisseur Steef de Jong en tolk gebarentaal Mauricio de Kok.
Interview door Marloes de Jong (doof.nl)
Muziek kun je niet vertalen
Vraag Steef de Jong om zijn stijl te omschrijven en het antwoord luidt: “een pop-up-boek waaruit hele gebouwen tevoorschijn komen als je ergens trekt of schuift”. En dat is bij De Dappere Soldaat niet anders. Dat alles zo visueel is, maakte de voorstelling direct al geschikt voor mensen met een auditieve beperking. Maar hoe breng je ook de muziek over aan mensen die niet (goed) horen? Mauricio de Kok is een deel van de oplossing. Hij is tolk Nederlandse Gebarentaal én heeft een diploma van de musicalopleiding op zak. Mauricio: “De muziek zelf kun je niet echt vertalen. Maar wel de inhoud en de emoties die in de muziek zitten. En doordat je het ritme van de muziek als achtergrond gebruikt, is het sierlijker dan een vertolking van een gewone tekst.”
Rollen omdraaien
“Op het podium laat ik alles bij elkaar komen: beeld, geluid, licht, tekst, emotie”, vertelt regisseur Steef de Jong. “Door alle visuele elementen in de voorstelling blijft er nog heel veel over als je het niet allemaal hoort’. Maar om echt inclusief te zijn, moet er een gebarentolk en ondertiteling bij. ‘Nog twee onderdelen om te integreren tot een nieuw geheel. Ik plak de tolk en ondertiteling niet gewoon op het stuk.” Bovendien wil Steef dat de gebarentolk er niet alleen voor de dove mensen is, nee die is er voor het hele publiek. Hij draait de rollen om. Want wat gebeurt er als een acteur tijdens een aria stopt met zingen, maar de tolk verder gaat? “Theater voor iedereen, dat is mijn doel,” concludeert Steef.
Hoe kijkt een doof persoon naar een toegankelijke operette? We hebben Richard Cokart, deskundige op het gebied van Nederlandse gebarentaal, uitgenodigd voor een van de voorstellingen met tolk. Op onze website lees je te zijner tijd zijn ervaringen.

Over De Dappere Soldaat
Malou Gorter, Rop Verheijen en Dieuwertje Dir spelen in deze komische operette drie treurende vrouwen die hun mannen aan het front missen. Dan verschijnt plots deserteur en pacifist Bummerli. In zijn revolver bewaart hij chocolaatjes in plaats van kogels. Is hij een lafaard of juist dapper?
De Dappere Soldaat
Te zien in de Schuur van za 11 t/m za 18 maart & wo 26, vr 28 en za 29 april, 20:30
Landelijke tournee 21 maart t/m 22 april.
De voorstellingen met tolk Nederlandse Gebarentaal Mauricio en ondertiteling zijn op:
za 18 mrt in de Schuur. Meer informatie: www.toneelschuurproducties.nl/inclusief /e‑mail: kaartverkoop@toneelschuur.nl
do 30 mrt in TAQA Theater de Vest in Alkmaar. Meer informatie: www.theaterdevest.nl / e‑mail: evandiepen@taqatheaterdevest.nl
vr 21 apr in Theater aan het Spui Den Haag Meer informatie: www.hnt.nl/onbeperkt